Doświadczenia neurologopedy

Rodzicu, czy wiesz, że złoty okres rozwoju mowy u dziecka trwa od urodzenia do trzeciego roku życia? Jeżeli niepokoi Cię rozwój mowy Twojego dziecka (dziecko nie mówi lub mówi zbyt mało, ma problemy z rozumieniem mowy) zastanów się co może być tego przyczyną.

Jest kilka przyczyn, które mają wpływ na rozwój mowy.

Zaniedbania środowiskowe – brak stymulacji językowej ze strony środowiska rodzinnego.

- Są domy, w których mówi się niewiele i półsłówkami.

- Czasem mówi się prędko i niewyraźnie, czasem zbyt uczenie.

- Są rodzice małomówni, poświęcający swój czas głównie na pracę lub obowiązki domowe.

- Czasem rodzice nie potrafią okazywać uczuć.

- Czasem w domach mówi się dwoma i trzema językami. Z doświadczenia wiem, że jeżeli u dziecka opóźniają się poszczególne etapy rozwoju mowy, czy obciążony jest wywiad ciążowy, okołoporodowy to język, którym mówi się do dziecka do 3 roku życia powinien być jeden. Po opanowaniu mowy w stopniu wystarczającym można wprowadzić drugi.

Przewaga stymulacji obrazami we współczesnej kulturze.

- W dzisiejszych czasach jest to jedną z głównych przyczyn opóźnionego rozwoju mowy, ale też daje objawy poważnych całościowych zaburzeń rozwojowych. Telewizja, tablet, telefon oduczają w dość skuteczny sposób rozmowy. Kontakt słowny w rodzinie, gdzie wszyscy większość swojego czasu spędzają korzystając z cudów współczesnej techniki ogranicza się do skąpych informacji i uwag na temat tego, co dzieje się na ekranie. Przez to rodzice nie mają czasu na rozmowy z dziećmi, słabszy jest też kontakt emocjonalny, który jest niezbędny w prawidłowym procesie rozwoju.

- We współczesnej kulturze zapracowanym rodzicom często jest wygodnie posadzić dziecko przed telewizorem, dać telefon, by mieć choć trochę czasu dla siebie. W swojej pracy spotykam rodziny, gdzie dziecko spędza przed ekranem prawie cały dzień. Za rozwój mowy i języka w głównej mierze odpowiada półkula lewa, natomiast nadmierna stymulacja ekranami - wszelkie dostarczane bodźce wizualno – przestrzenne organizowane są przez struktury mózgowe półkuli prawej. Czyli w skrócie, dla małego dziecka przekaz ekranowy jest niepojęty i niezrozumiały i nie stanowi sytuacji pobudzającej rozwój mowy.

Obciążony wywiad rozwojowy.

- Czasami dziecko pochodzi z grupy ryzyka, są to stany, które najczęściej powodują zaburzenia rozwoju mowy bądź zaburzenia rozwojowe.

- Rodzicu, jeżeli Twoje dziecko pochodzi z grupy ryzyka i niepokoi Cię jego rozwój, zgłoś się jak najszybciej na konsultację do specjalisty. W naszej Poradni małe dzieci diagnozowane są całościowo przez specjalistów: neurologopedę, psychologa, pedagoga. Nie czekaj do ukończenia 3. roku życia. Możesz przyjść po poradę nawet wtedy, gdy dziecko nie ukończyło 1. roku życia. Dostaniesz wsparcie i wskazówki do dalszego działania.

Embriopatie: wszystkie uszkodzenia powstałe w okresie życia wewnątrzmacicznego:

- Wirusowe: spowodowana wirusem grypy, odry, świnki, ospy wietrznej, żółtaczki zakaźnej, różyczki, malarii.

- Toksoplazmoza

 - Aktyniczna wywołana promieniami ultrafioletowymi, promieniami RTG, elementami radioaktywnymi.

- Toksyczna spowodowana m.in. lekami, używkami….

- Weneryczna spowodowana kiłą.

- Niedożywienie wywołane niedoborem witaminy A oraz B2, a także zaburzeniami metabolicznymi.

- Hemolityczna spowodowana konfliktem serologicznym między matką a jej płodem.

- Spowodowane chorobami  matki w ciąży: choroby tarczycy, cukrzyca, nadciśnienie….

Uszkodzenia okołoporodowe:

-  Niedotlenienie wskutek owinięcia pępowiną.

 - Niedotlenienie wskutek przedłużającego się porodu.

 - Urazy okołoporodowe.

Uszkodzenia układu nerwowego powstałe po porodzie:

- Przedłużająca się żółtaczka – wysoki wskaźnik bilirubiny.

- Antybiotykoterapia.

- Narkoza.

- Urazy mechaniczne głowy itp.

Czynnik dziedziczny, czyli jeżeli ktoś w rodzinie (mama, tata, wujek, ciocia itp…) miał opóźniony rozwój mowy – opóźnione dojrzewanie układu neurologicznego w obrębie obszarów korowych lewej półkuli związanych z mową (powolna mielinizacja włókien nerwowych).

Czasami rodzice tłumaczą, że dziecko jest leniwe i dlatego nie chce mówić. To jest błędne myślenie. Układ nerwowy dziecka po prostu nie jest jeszcze dojrzały.

Cechy charakterystyczne przy samoistnym, opóźnionym rozwoju mowy czynnej:

- dziecko mówi mało (przeważnie wyrażenia dźwiękonaśladowcze i proste słowa),

- dziecko potrafi wymówić w izolacji większość głosek, czasem nawet w postaci sylab, nie jest natomiast w stanie złożyć ich w słowo,

- dziecko słyszy dobrze i doskonale rozumie polecenia słowne,

- dziecko jest w normie intelektualnej.

Rodzicu, jeżeli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma prosty ORM, możesz zgłosić się na konsultację do logopedy, neurologopedy. W naszej Poradni zostaniesz zaproszony na zajęcia logopedyczne stymulujące rozwój mowy Twojego dziecka i dostaniesz wskazówki do pracy w domu.

Rodzicu, nie możesz mówić do swojej pociechy: „powiedz”, „powtórz” itp. to tak nie działa. Wzmaga to tylko frustrację dziecka z niemożności komunikowania się i często prowadzi do wycofania się. Daj swojemu dziecku czas i stwórz jak najbardziej korzystne warunki stymulujące rozwój mowy.

• Opóźniony rozwój mowy spowodowany niedosłuchem przewodzeniowym. 
• Niedosłuch przewodzeniowy będzie towarzyszył:
• - Wrodzonym wadom ucha zewnętrznego i środkowego, takim jak niewykształcenie przewodu słuchowego, czy wady rozwojowe kosteczek słuchowych.
• - Przejściowe osłabienie słuchu o typie przewodzeniowym towarzyszy zatkaniu przewodu słuchowego przez woskowinę.
• - Najczęstszą przyczyną niedosłuchu przewodzeniowego u dzieci jest ostre zapalenie ucha środkowego i przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego.
• Główną przyczyną stanów zapalnych ucha środkowego są: przewlekłe, nawracające infekcje nosa i gardła z przerostem migdałków podniebiennych i gardłowego oraz alergie.

Rodzicu, jeżeli Twoje dziecko ma częste infekcje górnych dróg oddechowych i towarzyszące temu zaburzenia rozwoju mowy lub wadę wymowy, niezwłocznie udaj się do lekarza specjalisty – w tym przypadku audiologa, laryngologa. Tego typu niedosłuch można leczyć. W naszej Poradni też jesteś mile widziany. Uzyskasz wskazówki do dalszych działań i pracy z dzieckiem.

• 
  
• Opóźniony rozwój mowy spowodowany niedosłuchem odbiorczym (nerwowo - zmysłowym)

Z niedosłuchem tego typu mamy do czynienia wtedy, gdy uszkodzenie zlokalizowane jest na poziomie ślimaka lub w wyższych piętrach drogi słuchowej. Taki niedosłuch wymaga protezowania aparatami słuchowymi lub implantami oraz intensywnej terapii słuchu i mowy. Wielkość niedosłuchu odbiorczego jest bardziej zróżnicowana – od niedosłuchu niewielkiego stopnia aż do całkowitej głuchoty.

W dzisiejszych czasach każdy noworodek ma wykonywane przesiewowe badania słuchu, ale z doświadczenia wiem, że czasami zdarzają się przypadki, kiedy przesiewowe badanie słuchu było prawidłowe a po jakimś czasie okazuje się, że dziecko nie słyszy.

Rodzicu, jeżeli martwi Cię rozwój mowy Twojego dziecka warto jest skonsultować się z lekarzem specjalistą – audiologiem.

• Dysglozja - Zniekształcenie dźwięków mowy lub niemożność ich wytwarzania na skutek nieprawidłowej budowy narządów mowy: warg, języka, zgryzu, podniebienia oraz zbyt krótkie wędzidełko. 

Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe jest najczęściej spotykaną wadą anatomiczną jamy ustnej.

Przykładowe objawy za krótkiego wędzidełka podjęzykowego:

- trudności z przystawieniem dziecka do piersi,

- wady zgryzu,

- ślinotok,

- wady wymowy – ograniczenie ruchów języka, związane z za krótkim wędzidełkiem, sprzyja powstawaniu wad wymowy. Szczególnie wyrażone jest to przy głoskach (t, d, n, l)  w późniejszym okresie rozwoju mowy przy głoskach ( sz, ż, cz, dż, r), ponieważ przy ich prawidłowej artykulacji konieczne jest uniesienie czubka języka.

Zwrócę uwagę, że przy skróconym wędzidełku podjęzykowym, dziecko mówi, ale niewyraźnie, zniekształca wzorzec słuchowy głosek.

Rodzicu, jeżeli Twoje dziecko nie mówi, nie doszukuj się przyczyny tylko w skróconym wędzidełku podjęzykowym. Idź na konsultację do specjalisty: neurologopedy, logopedy. W naszej Poradni uzyskasz wszelkich wskazówek do dalszych działań oraz otrzymasz profesjonalną diagnozę.

Neurologopeda

Joanna Agnieszka Bielicka